การผลิตสินค้า

การวางแผนและควบคุมการผลิต

มีวัตถุประสงค์เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดจากทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจํากัดและให้เป็นที่พอใจแก่ความต้องการของลูกค้าความหมายของทรัพยากรในที่นี้รวมหมายถึงสิ่งอํานวยความสะดวกในการผลิตเช่น เครื่องจักรและอุปกรณ์แรงงานและวัตถุดิบ การใช้ประโยชน์สูงสุดจากทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจํากัดนั้น เป็นหน้าที่ของผู้บริหารโรงงาน โดย ผ่านหน้าที่ของฝ่ายวางแผนและควบคุมการผลิต โดยมีหน้าที่เกี่ยวกับการพยากรณ์การวางแผน การ กําหนดงาน การวิเคราะห์การควบคุมสินค้าคงคลัง และการควบคุมการดําเนินงานการผลิต

ดังนั้น ในขั้นตอนของการวางแผน จะต้องมีข้อมูลที่เกี่ยวข้องมาเพื่อช่วยในการตัดสินใจ เช่น จำนวนของสินค้าคงคลัง เครื่องจักร หรือ แรงงานที่สามารถใช้ได้ ณ เวลาหนึ่งๆ ระยะเวลาในการรอคอยของลูกค้า(ความเร่งด่วน) และต้นทุนที่เกี่ยวข้องมาช่วยในการตัดสินใจ การจัดส่งต่างๆ และอื่นๆตามในรูปที่ 1 แสดงถึงตัวแปรที่เกี่ยวข้องสำหรับการตัดสินใจวางแผนการผลิต

 

 

รูปที่ 1 แสดงผังการตัดสินใจในการวางแผนการผลิต

การวางแผนและควบคุมการผลิต

1 การจัดตารางการผลิตหลัก (Master Production Scheduling : MPS)

การจัดตารางการผลิตหลัก (MPS) เป็นการจัดทําแผนการผลิตที่ระบุเจาะจงลงไปว่าจะ ทําการผลิตชิ้นงานอะไร จํานวนเท่าใด และจะต้องเสร็จสมบูรณ์เมื่อใด โดยทั่วไปมักจะจัดทํา ตารางการผลิตหลักเป็นรายเดือนหรือรายสัปดาห์ ข้อมูลในตารางการผลิตหลักจะมาจากการแปลงค่าจากการพยากรณ์ยอดขาย ซึ่งอาจจะคํานวณ ตามหลักทางสถิติหรือมาจากใบสั่งซื้อของลูกค้า

2 การวางแผนความต้องการวัสดุ (Material Requirement Planning : MRP)

การวางแผนความต้องการวัสดุ (MRP) เป็นเทคนิคในการจัดการเกี่ยวกับความต้องการ วัตถุดิบ ชิ้นส่วนประกอบและวัสดุอื่นๆ เพื่อให้สามารถรู้ถึงปริมาณความต้องการในแต่ละ ช่วงเวลาและสามารถจัดหาได้อย่างเพียงพอและทันเวลา

โดยข้อมลจากตารางการผลิตหลัก (MPS) ซึ่งจะบอกถึงสิ่งที่จะต้องผลิตว่ามีจํานวนเท่าใด ในเวลาใด จากนั้นจะพิจารณาถึงส่วนประกอบของผลิตภัณฑ์ที่จะผลิตว่าประกอบด้วยวัตถุดิบ ชิ้นส่วน ชิ้นส่วนประกอบและวัสดุอื่นๆ อะไรบ้าง เพื่อจะใช้ในการจัดหา

3. การวางแผนความต้องการกําลังการผลิต (Capacity Requirement Planning : CRP)

การวางแผนความต้องการกําลังการผลิต (CRP) เป็นการจัดทําแผนที่เกี่ยวข้องกับการ กําหนดกําลังการผลิตที่จําเป็นสําหรับแต่ละสถานีงาน (Working Station) เช่น แรงงาน เครื่องจักร หรือปัจจัยการผลิตทางกายภาพอื่นๆ ว่าควรจะต้องมีปริมาณเท่าใด และต้องการในช่วงเวลาใด โดยจะรับข้อมลความต้องการวัสดุจาก MRP มาทําการประเมินผลเกี่ยวกับภาระงาน (Work Load) ของสถานีงานต่างๆ ว่ามีความเหมาะสมหรือไม่

Function ต่างๆเหล่านี้สามารถพบได้ใน โปรแกรมบัญชี AccCloud ERP

 

 

วิธีการลดต้นทุนการผลิต 7 ประการ

1) ความสูญเสียจากการผลิตมากเกินความจำเป็น (over production) นำมาซึ่งการ Over stock ของสินค้าคงคลัง การผลิตที่มากเกินความจำเป็นหรือความต้องการของลูกค้า เนื่องมาจาก

1.1 ประมาณการความต้องการผลิตภัณฑ์ผิดพลาด

1.2 การวางแผนการผลิตที่ขาดประสิทธิภาพ

1.3 อื่นๆ

แนวทางในการลดต้นทุนที่เกิดจากการผลิตมากเกินความจำเป็น ฝ่ายขายต้องคอยอัพเดตและวิเคราะห์ปัจจัยต่างๆ ที่อาจส่งผลกระทบต่อปริมาณการสั่งซื้อของลูกค้า ฝ่ายวางแผนการผลิตต้องมีการประสานงานอย่างใกล้ชิดกับฝ่ายขายเพื่อนำข้อมูลมาวิเคราะห์

2) ความสูญเสียจากการรอคอย(Waiting) การรอคอยเป็นกระบวนการที่ไม่ก่อให้เกิดผลิตภัณฑ์และมูลค่า

สาเหตุที่ทำให้เกิดการรอคอย วัตถุดิบไม่เพียงพอ เครื่องจักรเสีย

แนวทางในการลดต้นทุนที่เกิดจากการรอคอย มีการกำหนด safety stock ที่เหมาะสม จัดทำแผนการบำรุงรักษาเครื่องจักร (preventive maintenance) เพื่อลดการหยุดการผลิตที่เกิดจากเครื่องจักรเสีย(machine break down)

3) ความสูญเสียจากการขนส่ง(Transportation) สาเหตุของความสูญเสียจากการขนส่ง วางผังโรงงานที่ขาดประสิทธิภาพ วางแผนกระบวนการที่ขาดประสิทธิภาพ

การลดต้นทุนการผลิตที่เกิดจากการขนส่ง ทำการปรับผังกระบวนการผลิตและผังโรงงานโดยคำนึงถึงความต่อเนื่อง,

4) ความสูญเสียจากการเก็บวัสดุคงคลังมากเกินไป(Excess Inventory) สาเหตุของของสูญเสียจากการเก็บวัสดุคงคลังมากเกิน เป็นผลมากจากการผลิตที่มากเกิน จำนวนจัดเก็บเพื่อความปลอดภัย และ ปริมาณการสั่งซื้อขั้นต่ำ ไม่เหมาะสม

การลดต้นทุนที่เกิดจากการจัดเก็บวัสดุคงคลังมากเกินไป ทบทวน Minimum Stock และ Safety Stock ทบทวนแผนการผลิต

5) ความสูญเสียที่เกิดจากงานเสีย(Defect) สาเหตุของความสูญเสียจากงานเสีย พนักงานขาดทักษะ ประมาท เลินเล่อ วิธีการทำงานไม่เหมาะสม วัตถุดิบไม่มีคุณภาพ เครื่องจักรประสิทธิภาพต่ำ การลดต้นทุนที่เกิดจากงานเสีย โดยปกติแล้วงานเสียที่เกิดในกระบวนการผลิตทางหน่วยงานด้านคุณภาพจะเข้ามาวิเคราะห์ร่วมกันกับฝ่ายผลิตเพื่อสาเหตุของงานเสีย

6) ความสูญเสียที่เกิดจาการเคลื่อนไหวมากเกินไป(Excess Motion) สาเหตุของการสูญเสียที่เกิดจากการเคลื่อนไหวมากเกินไป วิธีการทำงานที่ขาดประสิทธิภาพ ทักษะของพนักงานไม่เพียงพอ ผังของกระบวนการไม่เหมาะสม

การลดต้นทุนการผลิตที่เกิดจากเคลื่อนไหวมากเกินไป ใช้หลักการของ work study เข้ามาช่วยในการวิเคราะห์ แก้ไข และปรับปรุง จัดทำวิธีการทำงานที่เป็นมาตรฐาน

7) ความสูญเสียของกระบวนการที่ไม่ก่อให้เกิดคุณค่าหรือผลิตภัณฑ์ (Non-Value Added Processing) สาเหตุของความสูญเสียที่เกิดจากกระบวนการที่ไม่ก่อให้เกิดมูลค่า ขาดความรู้ความเข้าใจในกระบวนอย่างแท้จริง ยึดติดกับวิธีการเก่าที่ทำต่อเนื่องกันมา เลยทำให้อยากที่จะเปลี่ยนแปลง การลดต้นทุนการผลิตที่เกิดจากกระบวนการที่ไม่ก่อให้เกิดมูลค่า มีการวิเคราะห์และศึกษากระบวนการอย่างเป็นระบบ ใช้หลักการของวิศวกรรมคุณค่า (Value Engineering) เข้ามาช่วยในการวิเคราะห์

 

 

โปรแกรมบัญชี www.acccloud.tech

 

 

หากท่านทำธุรกิจด้านการผลิต มักจะมีคำถามว่าจะสั่งซื้อวัตถุดิบเมื่อไหร่ดี จำนวนละเท่าไหร่ถึงจะเหมาะสม ในบทความนี้จะอธิบายวิธีการคำนวณจำนวนและ ช่วงเวลาในการสั่งซื้อที่เหมาะที่สุดแบบง่ายๆให้ทุกท่านอ่านกันครับ

การหาจุดสั่งซื้อที่ประหยัด เป็นเทคนิคในการคำนวณจำนวนในการสั่งซื้อที่เหมาะสม แต่ทั้งนี้ผู้ประกอบการต้องทราบด้วยเช่นกันว่า ในปีนั้นๆต้องสั่งสินค้าเท่าไหร่ เทคนิคนี้จะมีไว้เพื่อบริหารคลังสินค้าไม่ให้มีสินค้าคงคลังเหลือมากหรือน้อยเกินความจำเป็น

(โดยทั่วไปการที่มีสินค้าเหลือมากเกินไปจะทำให้เกิดต้นทุนในการเก็บรักษาสินค้าสูงมาก ในขณะสินค้าที่เหลือน้อยเกินไปอาจเกิดความเสี่ยงต่อการผลิต หรือ สินค้าหมดและเสียโอกาสในการขายได้)

จุดสั่งซื้อที่ประหยัดหรือ Economic Order Quantity (EOQ) จึงเป็นวิธีคำนวณที่ช่วยให้สามารถสั่งสินค้าได้ในปริมาณที่เหมาะสม แต่อย่างไรก็ตามมีข้อระวังคือ EOQ อาจจะคลาดเคลื่อนได้ในกรณีที่ประมาณการสินค้าที่ต้องการใช้ในแต่ละปี (D) มากหรือน้อยเกินไปจากความเป็นจริง ดังสูตรนี้

 

 

เมื่อ D คือ ปริมาณความต้องการสินค้าทั้งปี

S คือ ค่าใช้จ่ายในการสั่งซื้อแต่ละครั้ง

H คือ ต้นทุนในการเก็บรักษาสินค้าต่อหน่วยต่อปี

เช่นบริษัท A มีความต้องการสินค้าต่อปีเท่ากับ 7000 หน่วย โดยต้นทุนในการสั่งซื้อแต่ละครั้งเท่ากับ 20 บาท และมีต้นทุนในการเก็บรักษาสินค้า 1.5 บาทค่อหน่วยต่อปี วิธีคำนวณ D = ความต้องการต่อปี 7000 หน่วย

S = ต้นทุนการสั่งซื้อครั้งละ 20 บาท H = ต้นทุนจัดเก็บ 1.5 บาท

ดังนั้น EOQ = 432 ชิ้น

ต้องสั่ง = 7000/432 = 16 ครั้งต่อปี

ใน 1 ปี ทำงาน 250 วัน ต้องใช้เวลาสั่งประมาณ 250/16 = 15 วันสั่งครั้งนึง

ที่มา: www.acccloud.tech

โดยอุตสาหกรรมการผลิต จะมีลักษณะคล้ายๆกัน (ร่วมกัน) เกี่ยวกับสินค้าและวัตถุดิบ ดังนี้

1. วัตถุดิบมีจำนวนมาก แต่ที่ใช้จริงๆมีไม่ถึง 20% ที่เหลือเป็น วัสดุสิ้นเปลือง

2. วัตถุดิบที่มีจำนวนมาก โดยมากจะไม่ทราบถึงจำนวนสต๊อกคงเหลือที่แท้จริง

3. สินค้าสำเร็จรูป เดียวกัน แต่สูตรการผลิตแตกต่างกัน ตามลูกค้าแต่ละเจ้า ทำให้สินค้าเดียวกัน กลายเป็นหลายสินค้าไป

และอื่นๆ

ดังนั้น การติดตั้งรหัสสินค้า ในระบบบริหารการผลิต จึงเป็นหัวใจที่สำคัญ เนื่องจาก รหัสสินค้าจะเป็นโครงของระบบ เป็นหัวใจของการควบคุมสต๊อก เพื่อให้ทราบว่าสินค้าแต่ละตัวมีจำนวนคงเหลือเท่าไหร่กันแน่

การวางแผนสินค้าเป็นเรื่องจำเป็น เพื่อมิให้เกิดภาวะที่ผู้ค้าปลีกมีสินค้าคงคลังมากหรือน้อยเกินไป (มากไปต้นทุนก็จมอยู่ที่วัตถุดิบ และ ต้องใช้พื้นที่ในการจัดเก็บ น้อยไปก็เสี่ยงต่อสินค้าไม่พอผลิต) ดังนั้นหน้าที่ของฝ่ายคลังสินค้าคือ ต้องควบคุมปริมาณของสินค้าคงคลัง หรือ การบันทึกจำนวนหน่วยสินค้าที่อยู่ในมือ ที่สั่งซื้อ และขายในงวดหนึ่ง ซึ่งเป็นสิ่งแสดงถึงระดับการยอมรับของลูกค้าต่อสินค้าแต่ละรายการ การควบคุมปริมาณจะเป็นการติดตามจำนวนรายการหรือชิ้นของสินค้า เพื่อช่วยผู้ซื้อในกรณีที่จะทราบว่าควรจะซื้อสินค้าจำนวนเท่าใด วิธีการง่ายๆ และไม่แพง ในการควบคุมปริมาณ เช่น การดูด้วยสายตา การนับสินค้าคงเหลือเฉพาะส่วนหนึ่งทุกวัน และผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนกันไป ระบบการบันทึกในเอกสารเมื่อมีการขาย

การแก้ปัญหาเรื่องสินค้าที่สาเหตุ คือการใช้หลักการของ Logistic หรือ ห่วงโซ่อุปทาน เข้ามาช่วยในการบริหารจัดการ โดยมีเทคโนโลยีที่เข้ามาช่วยระหว่าง Supplier ไปจนถึง กิจการ เช่น ระบบ Vender chain WareHouse Management หรือ ใช้ Electronic Data Interchange (EDI) เป็นต้น เพื่อให้เกิดการ Stock ให้น้อยที่สุด แค่พอเพียงต่อการใช้เท่านั้น

 

 

ลอจิสติกส์ หมายถึง กิจกรรมทุกอย่างที่ทำขึ้นเพื่อทำความแน่ใจว่าสินค้า และบริการจะเดินทางจากจุดกำเนิดไปยังลูกค้าขั้นสุดท้าย ส่วน การจัดการลอจิสติกส์ หมายถึง กระบวนการทั้งหมดในการจัดหาวัตถุดิบ การรับ การติดป้ายชื่อ และการเคลื่อนย้ายตัวสินค้า และบริการไปยังลูกค้า ในการทำลอจิสติกส์ของสินค้า และการจัดการประกอบด้วยมุมมองทุกด้านของระบบ ตั้งแต่การจัดการลอจิสติกส์ การเลือกวิธีการขนส่ง การตรวจสอบ การจัดเก็บสินค้า และการจัดการโซ่อุปทาน

ผู้ค้าปลีกยังมีภาระเพิ่มในการพัฒนาระบบรีเวอสลอจิสติกส์ (Reverse Logistics) หมายถึง การพัฒนานโยบาย และวิธีการสำหรับการคืนสินค้าที่ซื้อโดยลูกค้าไปยังร้านค้าหรือผู้ขายหรือผู้ผลิต

การจัดการ Logisitic ได้สำคัญอย่างแรกคือข้อมูลทางด้าน Stock ต้องดีในขั้นต้นแล้ว จึงสามารถขยับไปทำต่อได้ ดังนั้นหากธุรกิจคิดจะทำด้าน Logisitc เริ่มต้นคือ โปรแกรมบัญชี ต้องรองรับให้ได้ดีเสียก่อน จึงมีข้อมูลเพียงพอจะเดินหน้าต่อไปได้ โปรแกรมบัญชี AccCloud เหมาะสำหรับธุรกิจที่ในอนาคตจะใช้ระบบ Logistic ครบวงจร เนื่องจาก 1 ระบบโปรแกรมบัญชี AccCloud ERP นั้น Online และ มี Function ที่ซับซ้อนเพียงพอกับการรับส่งข้อมูลเชิงลึกระหว่างกัน 2 โปรแกรมบัญชี AccCloud มี API Webservice ที่รอบรับการแลกเปลี่ยนข้อมูลได้ทุกชนิด